Parafia św. Antoniego z Padwy

w Zgoniu

Kościół

Budowa

Idea budowy kościoła w Zgoniu zrodziła się już w 1861r., kiedy to mieszkańcy zwrócili się z pismem do Książęcego Wikariatu Generalnego we Wrocławiu z prośbą o odłączenie ich od macierzystej parafii w Woszczycach a przyłączenie do Suszca i otrzymali odmowną odpowiedź. Niestety pomysł budowy zamarł na wiele lat.

Gdy w październiku 1934r. ks. Andrzej Zając ogłosił w kościele w Woszczycach, że Zgoń ma zostać przyłączony do parafii Gostyń, po raz kolejny pojawił się plan budowy kościoła w Zgoniu. W tym celu ówczesny naczelnik gminy Karol Zacher, zwołał 29 września 1935r. w gospodzie Roberta Kempki zebranie, na którym powołano komitet budowy kościoła. Na kolejnych spotkaniach zdecydowano o miejscu budowy kościoła na gruntach podarowanych przez Maksymiliana Kopla, ponadto rozpoczęto zbiórkę pieniędzy oraz zdecydowano, że patronem zostanie św. Antoni Padewski.

13 kwietnia 1936r. ks. Andrzej Zając poświęcił teren pod budowę kościoła. 4 maja rozpoczęto budowę wg projektu architekta Jana Affa z Katowic. 21 czerwca 1936r. odbyło się poświęcenie kamienia węgielnego, którego dokonał kanclerz Juliusz Bieniek, późniejszy biskup. Odprawił on pierwszą w tym miejscu mszę świętą w asyście księży Maksymiliana Kreta i Szczepana Murasa.

Kościół przed wojną

Wydatki na budowę kościoła ograniczono do minimum. Za zebrane datki zakupiono w Żorach u właściciela cegielni Kutza cegły w ilości 130 tys. sztuk. On sam ofiarował 20 tys. sztuk. Mieszkańcy Zgonia przywozili je nieodpłatnie. Książe pszczyński ofiarował 130 m3 drewna. Codziennie do prac przy budowie stawiało się 30-40 osób. Dzięki dobrej organizacji oraz ofiarności parafian i wielu darczyńców, kościół został wzniesiony bardzo szybko.

13 czerwca 1937r. odbyło się poświęcenie kościoła pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy, którego dokonał proboszcz parafii w Woszczycach ks. Andrzej Zając. Poświęcony kościół był jeszcze nieukończony, ale odtąd można było odprawiać w nim nabożeństwa. Około 1948r. mieszkańcy Mościsk skierowali prośbę o przyłączenie ich do lokalii w Zgoniu. Lokalia została podniesiona do rangi parafii 20 grudnia 1957r. przez biskupa Stanisława Adamskiego i terytorialnie objęła obszar miejscowości Zgoń i Mościska.

Prace wykończeniowe

Prace nad wnętrzem podjęto zaraz po zakończeniu budowy. Niestety w pierwszych dniach wojny 1939r. kościół został poważnie uszkodzony. Żołnierze niemieccy ostrzelali wieżę kościelną a do wnętrza wrzucili granaty. Spłonęła zakrystia, ambona ze schodami, sufit i balaski. Malowane na tkaninie stacje drogi krzyżowej zostały pocięte bagnetami.

Ostatecznie prace renowacyjno - wykończeniowe podjęto dopiero w 1946 roku. Kuria Diecezjalna z Katowic udzieliła pożyczki. Przeprowadzono elektryfikację kościoła, wykończono i upiększono świątynię. W ciągu następnych kilku lat na czele z pierwszym proboszczem ks. Jerzym Raszką przeprowadzono kolejne prace poprawiajace wygląd kościoła, a w 1958r. teren wokół ogrodzono.

Wystrój wnętrza

Za sprawą księdza Jerzego Raszki surowe mury uzyskały zdobienia, które zachowały się do dnia dzisiejszego.

W głównym ołtarzu kościoła znajduje się figura patrona. Św. Antoni w swojej lewej ręce trzyma lilię a na jego prawej siedzi Dzieciątko Jezus. Trzyma ono w lewej rączce złotą kulę a prawą błogosławi. Po lewej stronie figury św. Antoniego znajduje się postać św. Józefa trzymającego za rękę Dziecię Jezus, zaś po prawej postać św. Anny pouczającej Najświętszą Maryję Pannę. Nad nimi znajdują się trzy figury wyobrażające Trójcę Świętą, u podnóża której spoczywa kula ziemska.

Boczne ołtarze zdobią płaskorzeźby przedstawiające Matkę Boską Częstochowską oraz Najświętsze Serce Pana Jezusa. Wykonał je znany grafik, malarz i rzeźbiarz oraz mistrz drzeworytu z Istebnej - Jan Wałach.

Na ścianach kościoła artysta Adam Bunsch z Krakowa - uczeń Józefa Mehoffera, czołowego malarza z okresu Młodej Polski, wykonał sześć fresków przedstawiających przypowieści Jezusa: "Panny roztropne i nieroztropne", „Robotnicy w winnicy Pańskiej”, „Syn Marnotrawny”, „Dobry Pasterz”, „Miłosierny Samarytanin” oraz „Siewca”. Adam Bunsch malował freski w wielu kościołach ale na Śląsku jego oryginalne dzieła zachowały się jedynie w Zgoniu. Ten sam artysta na pozłacanych deskach wykonał również stacje Drogi Krzyżowej.

Ozdobą kościoła są także witraże zakupione w firmie Henczel w Siemianowicach jeszcze w trakcie budowy a ufundowane przez mieszkańców wsi oraz księży.

Kolejni proboszczowie przy wsparciu mieszkańców parafii wykonali dalsze prace dekoracyjne oraz remontowe, dzięki którym kościół zyskał obecny, bogaty wystrój.

Duszpasterze

Księża lokaliści

- ks. Rudolf Wandrasz, lokalista do 1945
- ks. Leon Szkatuła, lokalista 1943-1945
- ks. Józef Stokowy, lokalista 1945-1947

Proboszczowie

- ks. Jerzy Raszka, lokalista 1948-1957, administrator 1957-1972
- ks. Franciszek Wadas, proboszcz 1972-1981
- ks. Stanisław Knop, proboszcz 1981-1994
- ks. Józef Wojciech, proboszcz 1994-2010
- ks. Jacek Nowak, proboszcz 2010-2012
- ks. Krzysztof Jasek, proboszcz od 2012

Księża rezydenci

- ks. Piotr Wilk, rezydent 1994-1995
- ks. Stanisław Adamczyk, rezydent 1995-2010

Powołania

Kapłańskie

- ks. Paweł Ryś, święcenia kapłańskie 1928
- ks. Maksymilian Kret, święcenia kapłańskie 1930
- ks. Wilhelm Dłucik, święcenia kapłańskie 1935
- ks. Krzysztof Kępka, święcenia kapłańskie 1990
- ks. Jacek Pinocy, święcenia kapłańskie 2010

Zakonne

- Klara Kołodziej - siostra Heliodora, służebniczka od 1954
- Agata Kret - siostra Goretta, elżbietanka od 1962
- Bożena Arendowska - siostra Noela, dominikanka od 1985
- Marcelina Kocima - siostra Immaculata, Misjonarki Miłości od 1993